پذیره‌نویسی در بورس
پذیره‌نویسی، از جمله فرآیندهایی است که در بازار بورس ایران رخ می‌دهد. سرمایه‌گذاران موجود در این بازار باید قبل از هرگونه ورود به انجام معامله‌ای، با مفاهیم مهم موجود در این بازار آشنا شوند. یکی از این موارد همین پذیره‌نویسی است. در این مقاله قصد داریم بیشتر با این مفهوم آشنا شویم و نقش آن را در معاملات و شاخص بازار بررسی کنیم. اگر علاقه‌مند به دریافت اطلاعات در این زمینه هستید یا قصد دارید در بازار بورس ایران سرمایه‌گذاری کنید ولی اطلاعات کافی را ندارید، توصیه می‌کنیم تا پایان این مقاله همراه ما باشید تا به اطلاعات مفید و ارزشمندی در این زمینه دست پیدا کنید.
بررسی مفهوم پذیره‌نویسی
در ابتدا قصد داریم تعریفی از این مفهوم ارائه کنیم. پذیره‌نویسی در لغت‌نامه به معنی نوشتن و امضا کردن نوشته‌ای برای تعهد انجام کاری عنوان شده است. حال به صورت عامیانه و اقتصادی، این مفهوم به معنای فرآیندی است که در آن خرید اوراق بهادار از ناشر یا نماینده قانونی او انجام یا تعهد پرداخت آن انجام می‌شود. به عبارتی این مفهوم با عرضه اولیه معنای تنگاتنگی داشته و بسیاری از افراد این دو عنصر را با یکدیگر اشتباه می‌گیرند.
در پذیره‌نویسی شخص متعهد می‌شود که با امضای سند، یک کاری را با تعهد انجام دهد. به معنای کلی‌تر هنگامی که یک شرکت قصد سرمایه‌گذاری در بازار بورس اوراق بهادار را دارد، از طریق ناشر یا نمایندگی قانونی خود بخشی از سرمایه خود را از این طریق تامین می‌کند. بنابراین دو اصل کلی این عنصر تعهد از طریق امضا و پرداخت وجه است. بنابراین شرکت‌ها برای اینکه بتوانند بخشی از سرمایه خود را تامین کنند، اقدام به پذیره‌نویسی می‌کنند.
انواع پذیره‌نویسی
پذیره‌نویسی در بورس به ۲ روش کلی انجام می‌شود. در روش نخست، تعهد انجام شده و شخص به عنوان متعهد معرفی می‌شود. وظیفه این شخص، این است که در صورت عدم فروش مابقی سهام موجود، باید سهام باقیمانده را از ناشر یا نماینده رسمی او خریداری کند. لازم به ذکر است که در ابتدا کارگزار مربوطه اقدام به قیمت‌گذاری سهام به شکل کارشناسانه کرده و پس از آن سهام مورد نظر را به بازار عرضه می‌کند. در این روش از عرضه، قیمت به شکل کارشناسانه مشخص می‌شود، از سفته‌بازی و قیمت‌های کاذب جلوگیری می‌شود، ریسک سرمایه‌گذاری به حداقل مقدار خود تبدیل می‌شود و واسطه‌ها نیز در این روش حذف می‌شوند.
در روش دوم از پذیره‌نویسی که نام آن بهترین کوشش است، شرکت تامین سرمایه مورد نظر هیچ تعهدی در رابطه با فروش نرفتن اوراق منتشر شده ندارد. در این روش این شرکت بهترین کوشش خود را در جهت فروش این اوراق انجام می‌دهد. در این روش ممکن است تمام اوراق نیز به فروش نرسد.
مدت زمان پذیره‌نویسی
سازمان بورس و اوراق بهادار مسئول تعیین مهلت پذیره‌نویسی است. معمولا این مدت زمانی بیشتر از ۳۰ روز نبوده و در صورتی که موسسان یا ناشران اوراق درخواست تمدید بازه زمانی این فرآیند را داشته باشند، با بررسی‌های لازم امکان تمدید این زمان وجود دارد. البته برای انجام این کار نیاز است مدارک و مستندات لازم به سازمان بورس ارائه و به تایید این مرجع برسد.
اصلی‌ترین دلیلی که سازمان نسبت به تمدید این فرآیند اهتمام می‌ورزد، حمایت از سرمایه‌گذاران است. در این روش از سرمایه‌گذاری، مبالغ و وجوه در بانک‌ها نمی‌مانند و در چرخه فعالیت‌های یک شرکت حاضر می‌باشند. بنابراین پس از فرآیند عرضه، شرکت‌ها می‌توانند بلافاصله از وجوه در راستای تحقق عملیات خود استفاده کنند. لازم به ذکر است که در صورت عدم تکمیل عرضه، وجوه دریافتی در مدت ۱۵ روز به سرمایه‌گذاران عودت داده می‌شود.
پذیره‌نویسی با عرضه اولیه چه تفاوت‌هایی دارد؟
همانطور که پیشتر نیز عنوان شد بسیاری از افراد پذیره‌نویسی را با عرضه اولیه به اشتباه می‌گیرند. در عرضه اولیه یک بازه قیمتی مشخص می‌شود یا عرضه به صورت ثابت با یک قیمت به جریان می‌افتد. در طرف مقابل، پذیره‌نویسی با قیمت اسمی ۱۰۰۰ ریال انجام می‌شود و طی اعلامیه‌ای از سوی ناظر، سهام شرکت در یک محدوده خاص عرضه می‌شود.
علاوه بر این در عرضه اولیه برای ثبت سفارش، ۲ الی ۳ ساعت زمان نیاز است و نماد مورد نظر معمولا یک روز پس از عرضه در بازار مورد معامله قرار می‌گیرد. در طرف مقابل اما مهلت زمانی برای ثبت سفارش ۳۰ روز است. همچنین تا زمانی که تمام اوراق موجود در شرکت به فروش نرسد، فرآیند ادامه پیدا می‌کند.
به طور کلی اگر بخواهیم اصلی‌ترین تفاوت موجود در این دو فرآیند را عنوان کنیم، باید گفت که پذیره‌نویسی قبل از عرضه اولیه انجام می‌شود و خریدارانی که در این فرآیند شرکت می‌کنند، سرمایه اولیه شرکت را تامین می‌کنند. در طرف مقابل و در عرضه اولیه، هیچ مبلغی بابت خرید سهام به سرمایه شرکت اضافه نمی‌شود و با خرید سهام موجود در شرکت، سرمایه‌گذار در سود و زیان این مجموعه سهیم می‌شود.
آیا در این فرآیند شرکت کنیم یا خیر؟
یکی از مهم‌ترین سوالاتی که پیرامون این موضوع بیان می‌شود، این است که آیا باید در پذیره‌نویسی شرکت کنیم؟ آیا حضور در این فرآیند ارزش سرمایه ما را افزایش می‌دهد؟ شرکت‌هایی که در این فرآیند شرکت می‌کنند از مزایا و ویژگی‌های مناسبی برخوردارند. به همین علت اغلب سرمایه‌گذاران تمایل دارند در این دسته از شرکت‌ها سرمایه‌گذاری کرده و سرمایه خود را افزایش دهند. به عنوان مثال این شرکت‌ها محدودیتی بابت خرید دارایی‌ها ندارند، سهام به قیمتی اسمی خریداری می‌شود، امکان خرید در حجم بالا وجود دارد، سرمایه‌گذاری با هر مبلغی امکان‌پذیر است و …
کلام پایانی
همانطور که مشاهده کردید در این مقاله به بررسی پذیره‌نویسی پرداختیم و درباره آن اطلاعات مفید و کاملی را به شما مخاطبین گرامی ارائه کردیم. این فرآیند در بازار بورس اوراق بهادار انجام شده و سرمایه‌گذاران می‌توانند از این طریق، نسبت به افزایش سرمایه خود اقدام کنند.
قبل از اینکه وارد چنین فرآیندی شوید، توصیه می‌کنیم حتما این مقاله را بار دیگر مطالعه کرده و اطلاعات و مفاهیم مهم در آن را به دقت مشاهده کنید. بررسی چنین مواردی باعث می‌شود سرمایه افراد در بازارهای مالی دچار ضرر و زیان نشود. در پایان امیدواریم از مطالعه این مقاله لذت برده باشید و این مقاله توانسته باشد اطلاعات مفید و ارزشمندی را به شما مخاطبین گرامی، ارائه کرده باشد. همچنین شما می‌توانید سایر مقالات موجود در سایت را مطالعه کرده و اطلاعات خود را در زمینه بازارهای مالی توسعه دهید.
امیدورام این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد، منتظر نظرات سازنده شما هستیم.
